Chuyển mục đích sử dụng đất là gì?

Theo Khoản 20 Điều 3 Luật Đất đai 2024 (có hiệu lực từ ngày 1/1/2025), chuyển mục đích sử dụng đất là việc thay đổi loại đất đang sử dụng sang một loại đất khác phù hợp với quy hoạch và nhu cầu sử dụng, ví dụ như:

Từ đất trồng lúa sang đất ở;

Từ đất vườn sang đất sản xuất kinh doanh;

Từ đất phi nông nghiệp sang đất xây dựng cơ sở dịch vụ, thương mại…

1. Các trường hợp phổ biến cần chuyển mục đích sử dụng đất:

Chuyển từ đất nông nghiệp sang đất ở để xây nhà.

Chuyển từ đất trồng cây lâu năm sang đất kinh doanh để làm nhà kho, xưởng, cửa hàng.

Chuyển đất rừng sản xuất sang đất nông nghiệp để canh tác.

2. Có phải xin phép khi chuyển mục đích không?

Có. Theo Điều 57 Luật Đất đai 2024, một số trường hợp phải xin phép cơ quan nhà nước có thẩm quyền, đặc biệt là:

Chuyển từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp (ví dụ đất ở, đất thương mại).

Chuyển đất phi nông nghiệp không phải đất ở sang đất ở.

Một số trường hợp không cần xin phép, nhưng vẫn phải đăng ký biến động đất đai, ví dụ:

Chuyển giữa các loại đất nông nghiệp có cùng mục đích sử dụng (trồng cây hằng năm sang cây lâu năm).

3. Điều kiện để được chuyển mục đích sử dụng đất

Phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện đã được duyệt.

Có nhu cầu thực tế, không thuộc khu vực cấm hoặc hạn chế chuyển mục đích.

Không có tranh chấp đất đai.

Có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ).

4. Thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất gồm các bước

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

• Đơn xin chuyển mục đích sử dụng đất (theo mẫu).
• Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (bản gốc).
• Giấy tờ nhân thân (CMND/CCCD, sổ hộ khẩu nếu là hộ gia đình).

Bước 2: Nộp hồ sơ tại

UBND cấp huyện nơi có đất.

Hoặc tại Trung tâm Hành chính công, Bộ phận một cửa nếu địa phương áp dụng.

Bước 3: Cơ quan có thẩm quyền xem xét và kiểm tra

Sở Tài nguyên và Môi trường thẩm định, báo cáo UBND ra quyết định.

Bước 4: Nộp tiền nghĩa vụ tài chính

Gồm: tiền sử dụng đất chênh lệch, lệ phí địa chính, phí đo đạc.

Mức tiền sử dụng đất sẽ được tính theo hệ số K, bảng giá đất do tỉnh/thành phố ban hành từng năm.

Bước 5: Nhận quyết định chuyển mục đích và cập nhật thông tin trên sổ đỏ

5. Thời gian giải quyết

Không quá 15 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ.

Tối đa 25 ngày đối với khu vực miền núi, hải đảo, vùng sâu vùng xa.

6. Chuyển mục đích không đúng luật bị xử phạt như thế nào?

Nếu tự ý xây nhà, mở xưởng trên đất chưa chuyển mục đích sẽ bị phạt từ 10 đến 100 triệu đồng tùy theo diện tích vi phạm (theo Nghị định 04/2024/NĐ-CP).

Có thể bị buộc tháo dỡ công trình, khôi phục hiện trạng ban đầu.

Tóm lại:

Chuyển mục đích sử dụng đất là thủ tục bắt buộc khi thay đổi loại đất từ nông nghiệp sang đất ở, kinh doanh… để sử dụng đúng mục đích mới. Việc này phải được UBND có thẩm quyền cho phép, đi kèm nghĩa vụ tài chính. Thực hiện đúng trình tự thủ tục không chỉ đảm bảo tính pháp lý mà còn giúp tránh bị xử phạt, tranh chấp.

Như vậy chuyển mục đích sử dụng đất là việc thay đổi loại đất theo nhu cầu sử dụng như từ đất nông nghiệp sang đất ở. Việc này cần được chính quyền cho phép và phải đóng tiền sử dụng đất theo quy định. Hồ sơ gồm sổ đỏ, đơn xin chuyển, giấy tờ cá nhân. Làm đúng thủ tục giúp tránh bị phạt và sử dụng đất hợp pháp.