Xây nhà trên đất cho mượn, nếu bị đòi tôi phải làm sao?
Tôi gom góp, mượn người quen, xây căn nhà cấp bốn trên đất đó. Tôi không làm sổ, cũng không sang tên, vì nghĩ anh em ruột, quân tử nhất ngôn, chuyện giấy tờ tính sau.
Cuộc sống gia đình tôi dần ổn định. Tôi đi làm lại, vợ buôn bán lặt vặt, các con có chỗ học hành đàng hoàng, nhà cửa cũng được sửa khang trang lên. Chúng tôi biết ơn anh chị rất nhiều.
Năm trước, anh trai tôi mất đột ngột. Tôi giờ bớt khó khăn, muốn mua lại đất nên nói chuyện với chị dâu. Tôi nói muốn mua lại đất để làm sổ, sau này khỏi rắc rối, đúng giá thị trường chứ không cần chị bán rẻ vì ơn nghĩa bao năm qua anh chị dành cho đã nhiều.
Nhưng chị bất ngờ bảo giá nào cũng không bán, đất đó để cho con, xưa nói cho mượn, giờ vẫn là đi mượn. Chị cũng đánh tiếng năm sau sẽ dựng nhà cho cháu ở đất đó, dặn tôi thu xếp dỡ nhà để sớm được việc
LS Nguyễn Văn Thắng
Theo quy định tại Điều 494 Bộ luật Dân sự 2015 về hợp đồng mượn tài sản: "Hợp đồng mượn tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho mượn giao tài sản cho bên mượn để sử dụng trong một thời hạn mà không phải trả tiền, bên mượn phải trả lại tài sản đó khi hết thời hạn mượn hoặc mục đích mượn đã đạt được".
Xem xét trường hợp của bạn, mặc dù vợ chồng anh trai và vợ chồng bạn mượn chỉ thỏa thuận miệng nhưng được coi là đã xác lập hợp đồng mượn tài sản.
Trong khi đó, Điều 497 Bộ luật dân sự 2015 quy định về quyền của bên cho mượn tài sản như sau:
"1. Đòi lại tài sản ngay sau khi bên mượn đạt được mục đích nếu không có thỏa thuận về thời hạn mượn; nếu bên cho mượn có nhu cầu đột xuất và cấp bách cần sử dụng tài sản cho mượn thì được đòi lại tài sản đó mặc dù bên mượn chưa đạt được mục đích, nhưng phải báo trước một thời gian hợp lý.
2. Đòi lại tài sản khi bên mượn sử dụng không đúng mục đích, công dụng, không đúng cách thức đã thỏa thuận hoặc cho người khác mượn lại mà không có sự đồng ý của bên cho mượn.
3. Yêu cầu bồi thường thiệt hại đối với tài sản do bên mượn gây ra".
Theo quy định này, khi đòi lại đất, chị dâu của bạn sẽ không có quyền yêu cầu bạn tháo dỡ tài sản là ngôi nhà xây dựng trên đất. Tuy nhiên, khi bạn đã trả lại mảnh đất, chị dâu bạn hoàn toàn có quyền quyết định về việc có tháo dỡ ngôi nhà mà bạn đã xây.
Do đó, để đảm bảo tốt nhất quyền lợi của mình, bạn có thể lựa chọn theo các phương án sau đây:
Phương án 1: Thỏa thuận lại với chị dâu bạn về việc mua lại đất.
Phương án 2: Thương lượng với chị dâu về việc thanh toán lại phần tiền tương đương với giá trị căn nhà mà bạn đã xây dựng trong trường hợp không thỏa thuận được việc mua lại mảnh đất.
Phương án 3: Trong trường hợp chị dâu bạn không đồng ý với 2 phương án trên, bạn có thể khởi kiện ra Tòa án có thẩm quyền yêu cầu thanh toán chi phí xây dựng căn nhà.
Trên đây là một số ý kiến tham khảo, để được tư vấn rõ hơn bạn có thể tìm đến các luật sư để được tư vấn.
Trâng trọng!